Maharashtra Assembly Women MLA: महाराष्ट्र विधानसभेच्या ६७ वर्षांच्या इतिहासात महिलांचा सहभाग हे एक महत्त्वाचे पाऊल राहिले आहे. सन १९५७ मध्ये स्थापन झालेल्या पहिल्या विधानसभेपासून आतापर्यंतच्या १४ विधानसभांमध्ये ४६१ महिला आमदारांनी सभागृहात हजेरी लावली आहे. हे प्रमाण महिला सक्षमीकरणासाठी महत्त्वाचे असले तरी अजूनही संख्याबळाच्या दृष्टीने वाढ होणे गरजेचे आहे.
पहिली विधानसभा: महिला आमदारांचा मोठा सहभाग
१९५७-१९६२ या पहिल्या विधानसभेत ३० महिला आमदारांनी सभागृहात स्थान मिळवले. त्या काळातील महिला आमदारांचा हा सर्वाधिक आकडा आहे. पुढील काळात काही विधानसभांमध्ये हा आकडा घटल्याचे दिसून आले.
उदाहरणार्थ, १९९०-१९९५ मधील आठव्या विधानसभेत फक्त ६ महिला आमदार होत्या, तर २०१९-२०२४ च्या चौदाव्या विधानसभेत २७ महिला आमदारांनी प्रतिनिधित्व केले.
महिला मतदारांचा वाढता टक्का
सन २०१९ च्या विधानसभा निवडणुकीत महिला मतदारांची संख्या ४ कोटी २७ लाख होती, तर २०२४ मध्ये ती वाढून ४ कोटी ६९ लाख झाली आहे. मतदार नोंदणी मोहिमांमुळे ९३६ च्या लिंग गुणोत्तरासह महिला मतदारांचे प्रमाण लक्षणीय वाढले आहे.
महिला मतदारांनी आपल्या मतदानाच्या हक्काचा उपयोग केल्यास विधानसभेत महिला प्रतिनिधित्व वाढू शकते. महिलांनी एकत्रितपणे मतदान केल्यास त्यांच्या समस्या प्रभावीपणे मांडल्या जाऊ शकतात.
महिला आमदारांच्या प्रतिनिधित्वातील बदल
१९७२-७८ या चौथ्या विधानसभेत २८ महिला आमदार होत्या, तर १९७८-८० या पाचव्या विधानसभेत हा आकडा ८ वर आला. या घटनेमागे सामाजिक व राजकीय परिस्थितीचा मोठा परिणाम दिसून येतो.
महिला मतदारांचा मतदानातील सहभाग
२०१४ च्या निवडणुकीत महिला मतदान टक्केवारी ६१.६९% होती, जी २०१९ मध्ये ५९.२६% वर आली. यामुळे महिला मतदारांनी अधिक संख्येने मतदान करणे गरजेचे ठरते.
महिला सक्षमीकरणासाठी पुढील वाटचाल
महिला आमदारांची संख्या वाढवण्यासाठी मतदारांचे जागरूक होणे आवश्यक आहे. महिला मतदारांनी आपला हक्क बजावताना महिलांच्या समस्यांवर लक्ष केंद्रित करणाऱ्या उमेदवारांना निवडले पाहिजे.
महिला मतदारांसाठी पुढाकार
महिला मतदारांची नोंदणी आणि मतदानासाठी विशेष मोहिमा राबविण्याची गरज आहे. यासाठी निवडणूक आयोगाने व सामाजिक संस्थांनी पुढाकार घेणे आवश्यक आहे.
निष्कर्ष: Maharashtra Assembly Women MLA
महिला आमदारांचा प्रवास व महिलांच्या मतदानाचा सहभाग हा सक्षमीकरणाच्या दिशेने टाकलेला सकारात्मक पाऊल आहे. मात्र, अजूनही विधानसभेत महिलांचे प्रतिनिधित्व वाढविण्यासाठी महिलांनी मतदानाचा हक्क प्रबळपणे बजावणे गरजेचे आहे.
भारत निवडणूक आयोग – मतदार नोंदणी प्रक्रिया महाराष्ट्र सरकार – निवडणूक माहिती
Table of Contents